พลายแก้วได้เป็นขุนแผน ขุนช้างได้นางวันทอง

ปัจจุบันสำนักการสังคีต กรมศิลปากร ยังคงอนุรักษ์ สืบทอดรูปแบบ วิธีการแสดง การกำหนดผู้แสดง และกระบวนท่ารำของตัวละครในการแสดงละครเสภา เรื่องขุนช้างขุนแผน ตอนพระไวยแตกทัพ พร้อมทั้งพัฒนา

นางสายทอง เป็นพี่เลี้ยงของนางพิมพิลาไลย ทั้งยังเป็นแม่สื่อแม่ชักให้กับนางพิมและพลายแก้ว ต่อมาก็ได้มีความสัมพันธ์แบบลับๆ กับพลายแก้ว จากนั้นเรื่องราวก็หายไปจากเรื่องโดยปริยาย

ขุนเเผน วันหนึ่งสมเด็จพระพันวษา มีความประสงค์จะล่าควายป่า จึงสั่งให้ขุนไกรปลูกพลับพลาและต้อนควายเตรียมไว้ แต่ควายป่าเหล่านั้นแตกตื่นไม่ยอมเข้าคอก ขุนไกรจึงใช้หอกแทงควายตายไปมากมาย ที่

ขุนเเผน ขุนแผน - พลายงามเป็นลูกชายของใคร, ขุนช้าง - ใครพยายามฆ่าพลายงาม, นางวันทอง